Wojna na Ukrainie oraz sankcje nałożone na Rosję w związku z konfliktem zbrojnym w znacznym stopniu wpłynęły na zmiany w prawie zamówień publicznych (dalej Pzp). To jednak jedynie część zmian, które zarówno Wykonawcy jak i Zamawający powinni wziąć pod rozwagę przy składaniu czy przygotowywaniu ofert. Modyfikacjom uległy również progi unijne i średni kurs euro niezbędny do ich ustalenia oraz rozporządzenie wykonawcze dot. zamówień publicznych na roboty budowalne.
Wykluczenie rosyjskich Wykonawców z udziału w zamówieniach publicznych
Warto zwrócić uwagę, że obecnie mamy do czynienia z dwoma poziomami wykluczenia rosyjskich Wykonwaców w Pzp; pierwszy z nich ma charakter ogólnounijny, wynikający z Rozporządzenia Rady (UE) 2022/576 z dn. 8 kwietnia 2022r. w sprawie zmiany Rozporządzenia (UE) nr. 833/2014 dotyczącego środków ograniczających w związku z działaniami Rosji, destabilizującymi sytuację na Ukrainie. Ten zakaz tyczy się wyłącznie zamówień podlagających unijnym dyrektywom, a więc równych lub przekraczających progi unijnie i został zasądzony w ramach 5 pakietu sankcji, wystosowanych wobec agresora. Szczególną uwagę należy zwrócić na dodany do Art. 1 pkt. 23 Rozporządzenia 2022/576 Art. 5k., który zakazuje udzielania lub wykonywania zamówień publicznych m.ni.: osobom fizycznym, prawnym czy innym organom, działającym w imieniu Federacji Rosyjskiej lub pod kierunkiem podmiotu jej podległego.
Drugim przepisem, mającym charakter krajowy i oddziałującym w znacznym stopniu na Pzp, jest ustawa z dnia 13 kwietnia 2022r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie przeciwdziałania wspieraniu agresji na Ukrainę oraz służących ochronie bezpieczeństwa narodowego. W kontekście Prawa zamówień publicznych najistotniejszy zapis stanowi Art. 7, wskazujący, że wykluczeniu podlegają:
- Wykonawcy oraz Uczestnicy konkursów wymienionych w wykazach określonych w Rozporządzeniu 765/2006 i Rozporządzeniu 269/2014 lub wpisani na listę prowadzoną przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji,
- Wykonawcy oraz Uczestnicy konkursów, którego beneficjantami rzeczywistymi w rozumieniu Ustawy z d. 1 marca 2018 przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, jest osoba uwzględniona we wskazanych we wcześniejszym punkcie Rozporządzeniach albo wpisana na listę lub będąca takim beneficjentem rzeczywistym od dnia 24 lutego 2022r.
Dodatkowo powyższe zapisy znajdują zastosowanie w postępowaniach pozaustawowych, w których wartość zamówienia nie przekracza 130.000 PLN. Stopień złożoności niniejszych przepisów oraz wysokie kary pieniężne sięgające nawet 20 000 000 PLN sprawiają, że Przewodniczący Komisji Przetargowych muszą wykazać się szczególną czujnością przy analizie nadesłanych ofert. Mariusz Purgał, specjalista z działu compliance, szczegółowo analizował niniejsze przepisy w jednym z wpisów na stronie naszej kancelarii. Ponadto, w poszukiwaniu aktualnych informacji dotyczących podmiotów wpisanych na listy sankcyjne oraz zmian w przepisach, należy na bieżąco monitorować komunikaty na portalu gov.pl.
Kurs euro dyktuje progi unijne
Kolejną istotną zmianą wpływającą w znacznym stopniu na kształtowanie wartości zamówienia są minimalne progi unijne. Obwieszczenie Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych z 3 grudnia 2021 r. w sprawie aktualnych progów unijnych, reguluje ich minimalną wartość. W związku z tą modyfikacją przepisów Zamawiający będą zmuszeni do stosowania trybów postępowania właściwych dla zamówień o wartości równej lub przekraczającej progi unijne, w oparciu o średni kurs euro stanowiący podstawę do przeliczania wartości zamówień publicznych lub konkursów, który wynosi 4,4536 złotego dla 1 euro. Obecne progi w oparciu o powyższe informacje kształtują się następująco:
- roboty budowlane – 5 382 000 euro
- klasyczne dostawy i usługi z sektora rządowego – 140 000 euro
- klasyczne dostawy i usługi z sektora samorządowego – 215 000 euro
- usługi społeczne i inne szczególne usługi – 750 000 euro
- sektorowe dostawy i usługi w tym obronność i bezpieczeństwo – 431 000 euro
Zmiany w zamówieniach na roboty budowlane
Ostatnią, wartą rozpatrzenia zmianą jest nowy Akt Wykonawczy, który zaczął obowiązywać od 1 stycznia 2022r. Niniejszy Akt zastąpił przestarzałe Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004r., w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1129). Za sporządzenie Aktu Wykonawczego, obejmującego 2 Rozporządzenia, odpowiedzialne jest Ministerstwo Rozwoju Technologii. Znowelizowane przepisy obejmują:
- zmiany w zakresie i formie dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programie funkcjonalno-użytkowym,
- zmiany w określaniu metod i podstaw sporządzenia kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym.
Wprowadzone modyfikacje nie są rewolucyjne, ponieważ w dużej mierze bazują na wcześniejszych Rozporządzeniach; ponadto przepisy przejściowe dopuszczają dokumenty opisujące przedmiot zamówienia sporządzone przed dn. 1 stycznia 2022r., pod warunkiem, że spełniały one wymagania Rozporządzeń z 2004r. Sprawy mają się podobnie także w przypadku dokumentów dotyczących szacowania wartości zamówienia pod warunkiem, że od ich sporządzenia upłynęło nie więcej niż 6 miesięcy.
Jeśli potrzebujesz fachowej porady lub pogłębionej analizy swojego problemu – zapoznaj się z naszą ofertą. Zespół naszych specjalistów oferuje wsparcie i opiekę prawną wszystkim podmiotom, uczestniczącym w procesie zamówień publicznych; zarówno Wykonawcom jak i Zamawiającym.