Dnia 25 lutego 2021 roku Sejm przegłosował ustawę o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu oraz niektórych innych ustaw (dalej jako „Nowelizacja ustawy AML”).
Nowa ustawa w istotny sposób rozszerza katalog instytucji obowiązanych, czyli podmiotów związanych nakazem stosowania środków określonych w przepisach. Zmodyfikowano również zakres nałożonych obowiązków. Będzie się to wiązało z koniecznością aktualizacji procedur, do wdrożenia których obliguje ustawa.
Nowe instytucje obowiązane
Obecnie do instytucji obowiązanych należą m. in. banki, fundusze inwestycyjne, pośrednicy w handlu nieruchomościami, ubezpieczyciele, doradcy podatkowi, notariusze. W niektórych przypadkach do katalogu należą także adwokaci i radcy prawni. Status instytucji obowiązanej wiąże się z szeregiem obowiązków określonych przez ustawę.
Instytucja obowiązana musi między innymi dokonać imiennego wskazania osoby odpowiedzialnej za wdrażanie obowiązków wynikających z ustawy. Jest też odpowiedzialna za weryfikację tożsamości klientów z którymi nawiązuje stosunki gospodarcze. Podmioty muszą stosować środki bezpieczeństwa finansowego w stosunku do niektórych kontrahentów. Do obowiązków należy także wdrożenie i stosowanie wewnętrznej procedury zapobiegania praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu.
Nowości w katalogu podmiotów obowiązanych
Nowelizacja ustawy AML wprowadziła do katalogu instytucji obowiązanych nowe kategorie podmiotów. Zgodnie z nowym brzmieniem ustawy, instytucją obowiązaną będzie przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą w zakresie usług polegających na:
- sporządzaniu deklaracji,
- prowadzeniu ksiąg podatkowych,
- udzielaniu porad, opinii lub wyjaśnień z zakresu przepisów prawa podatkowego lub celnego,
niebędący innymi instytucjami obowiązanymi.
Jest to działalność z zakresu szeroko rozumianej księgowości i doradztwa podatkowego.
Obrót dziełami sztuki pod lupą
Kolejną nową kategorią instytucji obowiązanych będą przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą w zakresie obrotu lub pośrednictwa w obrocie:
- dziełami sztuki,
- przedmiotami kolekcjonerskimi oraz antykami.
W tym przedsiębiorcy prowadzący działalność w formie galerii sztuki czy domu aukcyjnego lub z wykorzystaniem wolnego portu. Port rozumiany jest jako strefa lub pomieszczenie, w których towary są traktowane jako nieznajdujące się na obszarze celnym państw członkowskich lub państw trzecich, w tym z wykorzystaniem wolnego obszaru celnego.
Instytucją obowiązaną będzie także przedsiębiorca zajmujący się przechowywaniem dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków. Wspomniani wyżej przedsiębiorcy będą podlegać przepisom ustawy wyłącznie w odniesieniu do transakcji o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro. Bez względu na to, czy podmiot przeprowadza pojedynczą transakcję, czy kilka takich, które wydają się ze sobą powiązane.
Zmiana ta ma podłoże w ustaleniach Komisji Europejskiej. Wynikało z nich, że handel dziełami sztuki wykorzystywany był do prania pieniędzy.
Kiedy nowelizacja wejdzie w życie?
Ustawa została przekazana Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Zgodnie z art. 25, przepisy ustawy mają wejść w życie 14 dni od jej ogłoszenia. Istotna część przepisów wejdzie jednak w życie później. Przepisy dotyczące rozszerzenia katalogu instytucji obowiązanych mają wejść w życie po trzech miesiącach od ogłoszenia.
Z uwagi na szeroki zakres zmian wprowadzanych ustawą przedsiębiorcy nie powinni jednak zwlekać z przystąpieniem do realizacji nowych obowiązków. Zwłaszcza, że wdrożenie ustawy u podmiotu, który wcześniej jej nie stosował wymaga wprowadzenia istotnych zmian organizacyjnych, opracowania obszernych procedur i przeszkolenia pracowników z ich stosowania.
Decyzje w sprawie ustawy można śledzić TUTAJ.